Botanik alt bilim dallarını öğrenmeden önce botanik nedir sorusuna cevap vermeliyiz.
Botanik(botany) bitkiler üzerinde çalışan biyolojinin alt dalıdır.Kısacası bitki bilim dir.
Botanik alt bilim dalları şunlardır;
AGROSTOLOJİ (AGROSTOLGY)
Agrostolojinin kelime anlamına baktığımızda eski yunancada ”Agrostis”(=ayrık çimi denilen bir ot rürü adı) ile ”logia” kelimerinin birleşiminden oluşan ‘Agrostoloji’ otlar üzerinde çalışan botanik dalıdır. Agrostolojinin üzerinde çalıştığı otlar genel olarak ”Graminoid’ ‘ler olarakta anılırlar.Bu yüzden Agrostoloji’nin diğer bir adıda ”Graminology’ dir.
BİTKİ FİZYOLOJİSİ (PLANT PHYSIOLOGY AGROSTOLOJİ
Bitki fizyolojisi bitkilerin fizyolojisi ve fonksiyonlarını inceleyen botanik biliminin bir alt disiplinidir.
BİTKİ ANATOMİSİ (PLANT ANATOMY)
Bitkilerin iç yapıları üzerinde mikroskobik seviyede yapılan çalışmaları içeren bir botanik dalıdır.Bitki anatomisi ayrıca bitki dokularının organizasyonu,gelişimi ve farklılaşmaları üzerinede çalışır.
BİTKİ SİSTEMATİĞİ (SİSTEMATİK BOTANİK) (PLANT SYSTEMATICS)
Bitki sitematiği; günümüzde yaşayan yada nesli tükenmiş ve fosil kalıntıları bulunan bitkileri moleküler, mofolojik ve anatomik ve evrimsel akrabalık bağlarını göz önünde bulundurarak tanımlayan ,isimlendiren ve sııflandıran bir botanik bilim dalıdır.
Kısaca açıklarsak, bitki sistematiği bitkilerin tanımlama , isimlendirme ve sınıfladırma alanlarında çalışan botanik bilim dalıdır.
BİTKI EKOLOJİSİ (PLANT ECOLOGY)
Bitki ekolojisi,bitkilerin canlı ve cansız çevre üzerindeki karşılıklı etkileşimi üzerinde çalışır.
Bitki ekolojisi ise Ekolojinin bir alt disiplini(Alt bilim dalı) olup, Bitkilerin birbirleri ile olan etkileşimlerini, ayrıca yine bitkilerin yaşadıkları ortamdaki canlı ve cansız çevre ile olan etkileşimleri üzerinde çalışan bir bir bilimdalıdır.
BRİYOLOJİ (BRYOLOGY)
Bryophyta (karayosunları,ciğerotları ve hornworts(Ceratophyllum) grubunu inceleyen botanik dalıdır.
CRYTOBOTANY
ETNOBOTANİK (ETHNOBOTANY)
Bitkiler ve hayvanlar arasındaki ilişkiler inceler.
EKONOMIK BOTANİK (ECONOMIC BOTANIC)
Ekonomik değeri olan bitkileri ve nasıl kullanılacağını inceler.
ORMANCILIK (FORESTRY)
Orman yönetimi ile ilgili çalışmaları kapsar.
BEHÇECİLİK BİLİMİ (HORTICULTURE)
Bahçecilik(Horticulture)çelikleme,yumru,köklü bitkilerden ve tohumlardan bitki yetiştirmek için ve bunun için gerekli toprak hazırlama süreçlerini içeren,mevcut bitki türlerini hibrit(melezleme) çalışmalarıyla zenginleştirmeyi amaçlayan bilimsel ve endüstriyel bir alandır.
LİKENOLOJİ (LICHENOLOGY)
Botaniğin likenler üzerinde çalışan botanik dalıdır.
PALEOBOTANİK (PALEOBOTANY)
Bitki fosilleri üzerinde çalışan botanik dalıdır.
POLENOLOJİ (PALYNOLOGY)
Botaniğin polenler ve sporlar üzerinde çalışan bir dalıdır.
FOTOKİMYA (PHYTOCHEMISTRY)
Bitkilerdeki kimyasal süreçleri inceler.
FİTOPATOLOJİ (PHYTOPATHOLOGY)
Bitki hastalıklarını inceler
BİTKİ MORFOLOJİSİ (PLANT MORPHOLOGY)
Bitkilerin dış yapılarını ve fiziksel şekillerini inceleyen bilim dalına ‘ Bitki Morfolojisi’ yada ‘ Fitomorfoloji ’ adı verilir
BİTKİ GENETİĞİ (PLANT GENETICS)
Bitki Genetiği,bitkilerdeki genetik materyal(dna,rna,kromozomlar vs..)üzerinde çalışır.
ALGBİLİM= FİKOLOJİ (PHYCOLOGY)
Algleri inceler.
HERBİKRONOLOJİ (HERBCHRONOLOGY)
Yaşam döngüleri 2 yıl ve üzerinde süren perennial otsu bitkilerin yaşlarını öğrenmek amacıyla analiz edip,perennial otsu bitkilerin yaşlarını çeşitli metodlar ile tayin eden botanik dalıdır. Herbchronology otsu perennial bitkilerin kök bölgesindeki seconder ksilem hücrelerinin oluşturduğu büyüme halkalarını referans alarak bitkinin o anki yaşını hesaplar.
Perennial kelimesi yunancada ”per” yunancada ‘arasında’ ve ”annus” ‘yıl’ manasına gelen iki kelimelerden oluşur.Bitkiler aleminde daha kısa yaşam döngüne sahip bitkilerde vardır.Örneğin 2 yıılık yaşam döngüsüne sahip bitkilere ”Biennials’ tek yıllık yaşam döngüsüne sahip bitkilerede ”annual” bitkiller olarak sınıflandırılır.
DENDROKRONOLOJİ (DENDROCHRONOLOGY)
Dendrokronoloji ağaçların yaş halkalarının refrans alıp inceleyip,ağaçlaların yaşlarını tayin eden bilim dalıdır. Dendroloji bilimi geçmiş zaman dilimlerinde iklim ve ve çevre koşullarının araştırılmasında (Dendroklimatoloji ve dendroarkeoloji, paleoekolojide),yapılan arkeolojik kazılarda eski medeniyetlerin yaşamları hakkında araştırmalarda ve eski ahşap yapılarının yaş tayininde sıklıkla başvurulan bir bilimdalıdır.
DENDROLOJİ(DENDROLOGY)
Eski yunancada ”dendron” ‘ağaç’ ve ”logia” ‘bilim’ kelimelerinden oluşan ”Ağaçbilim” olarak adlandırılan dendroloji;botaniğin ağaçlar yada odunsu bitkiler üzerinde çalışan bir dalıdır.Odunsu bitkiler denildiğinde geniş bir yelpaze de çok sayıda bitki grubu akla gelir.Bu sebeple dendroloji genellikle ekonomik değeri olan kereste, mobilya, bahçecilik, ve zirai aamaçla yetiştirlen odunsu bitkiler üzerinde çalışmalarını odaklamıştır.
SILVOLOGY
ARBOLOJİ (ARBOLOGY,ARBORICULTURE)
Ağaçları ve odunsu bitkileri kültüre etme ve bilimsel araştırmalarda kullanmak için odunsu bitkilerden oluşturulmuş botanik bahçeleri kurup yönetmek gibi çalışmları kapsayan botanik dalına Arboloji(Arboriculture,arbology) adı verilmiştir.
Arbolistlerin oluşturduğu ve çalıştığı dünyanın bir çok farklı ekolojik bölgesinden seçilen ender ve adi bitki türleride dahil olmak üzere toplanan odunsu bitki türlerinden meydana gelen botanik bahçelerine ise ‘Arboretum’ adı verilir.Bu bahçeler arboristler uzman oldukları konularda bilimsel araştırmalar yapmasını yada onlar için bir başvuru kaynağı faydalanmalarını sağlar.
Viticulture