Biyoloji

Biyoloji,lise biyoloji,biyoloji 9 10 11 12

Kromoplast

Posted on by cetinuser

Kromoplast (Chromoplast) ökaryot ve fotosentez yapan bitki hücrelerinde ve bazı tek hücreli kamçılı canlı hücrelerinde bulunan , bitkilere renk veren bir plastidtir.

Kromoplastlar taşıdıkları renk pigmentleri ile bitkilerin muhteşem renklere bürünmesini sağlar.
Örnek verecek olursak`;
Domatesin kırmızı rengini veren ‘ Likopin ‘ plastid
Limon , Ayçiçeği ve Muz gibi meyvelere sarı rengi veren ‘ Ksantofil ‘ plastid.
Havucun turuncu rengini veren ‘ Karoten ‘ plastittir.
Antokyan ise bitki hücresinde vakuol özsuyunda bulunur ve vakuol sıvısının PH durumuna göre Mavi mor yada renk oluşumunu sağlar.

Kromoplastlar ile bitkilerin meyveleri , çiçekleri , yaprakları yada özelleşmiş yapıları , kendilerine has olan renglerine kavuşurlar.

Kloroplast

Posted on by cetinuser

Kloroplast: Kloroplast bitkilerde yapraklarda,genç gövdelerde ve fotosentetik dokularda bulunan bir organeldir..Kloroplastın kimyasal yapısı karbonhidrat,yağ,lipid,klorofil,DNA ve RNA’dan oluşur.Burada en dikkat çekici nokta tıpkı mitokondrilerdeki gibi kloroplastların kendine ait DNA’sının bulunmasıdır.Bu özellik sayesinde bitki hücresindeki kloroplastlar kendi kendilerine bölünüp çoğalabilirler.

Hücrelerin bulundukları dokunun fizyolojik durumuna göre kloroplastların sayısı artar yada azalır.Hücrenin ihtiyacından fazla sayıda kloroplast üretilirse kloroplastlar bozunuma uğrar ve belirli bir sayının altına inmez.Genellikle her bitki hücresinde 20-50 arası kloroplast bulunur. Devamını Oku →

Mikrocisimcikler( Mikrofilamentler,Ara Lifler,Mikrotübüller)

Posted on by cetinuser

Mikrocisimcikler elektron mikroskobu gibi gelişmiş teknolojiler ile bitki ve hayvan hücrelerinde yapılan incelemeler sonucunda nanometre boyuntunda yuvarlak tüpsü yapılar ve ince ipliksi organellere verilen genel bir isimdir.
Mikrotübüller hücrenin morfogenezinde(hücre şeklinin oluşumu) ve korunmasında,tek hücreli canlıların kamçı(Cilla=sil) oluşumunda ve sentrozomun yapımında görevlidir.
Mikrofilamentler ve aralifler ise protein yapısında olan ince uzun iplikçikleridir.Mikrofilamenler ve ara liflerin görev ve fonksiyonları günümüze kadar tam olarak açıklanabilmiş değildir.

Plastidler

Posted on by cetinuser

Plastidler sadece bitki hücrelerinde varolan bir organeldir.Plastidler hayvan,myxomycetes(cıvık mantarlar),mantar(fungus) ve mavi-yeşil alglerle yoktur.Plastidler bitki hücreleri tarafından kullanılan önemli kimyasal bileşikleri ve bitki tarafından sentezlenmiş ürünlerin depolandığı,hücredeki diğer organellere nazaran oldukça büyük olan organellerdir.

Tüm plastidler bitkilerin meristematik(=meristematic=bölünür) dokularında bulunan ”Proplastid'(=Proplastid) adını alan yapılardan türevlenir.

Taşıdıkları renk maddesine,hücrenin ihtiyacına ve işlevine göre 9 farklı plastid vardır.

1)Kloroplast(=Chloroplast)

2)Kromoplast(=Chromoplast)

3)Etiyoplast(=Etioplast)

4)Levkoplast(=Leucoplast)

5)Amiloplast(=Amyloplast)

6)Oleoplast(=Elaioplast)

7)Proteinoplast

8)Gerontoplast

Koful (Vakuol) Nedir?

Posted on by cetinuser

Vakuol bazı tek hücreli hayvanların dışında hayvanlarda bulunmayan bir organeldir.Tüm ilkel ve yüksek yapılı bitkilerde ve mantar hücrelerinde vardır.
Vakuol(koful) sıvısı içinde hücrenin ait olduğu doku çeşidine bağlı olarak organik maddeler ve asitler,çeşitli renk maddeleri(Antokyan=mavi-mor renk,Antoksantin=sarı,turuncurenk),tuzlar,karbonhidratlar,yağlar,proteinler,müsilaj,kauçuk ve tanen maddeler bulunabilir.
Vakuol özsuyu içerisinde bulunabilecek tüm maddeler topluca ” Ergastik Maddeler ” olarak isimlendirilir.
Vakuoller bazı canlılarda birtakım özel görevlerde alır.Tek hücreli canlılarda hücre içine madde ve besin alımı,sindirilen besin atıklarının hücre dışına atılması görevler alır.
Vakuol zarı tek katlıdır ve vakuol zarına ” Tonoplast ” denir.
Tatlısularda yaşayan bir hücreli canlılarda ise koful farklılaşmıştır.Bu canlılarda kofula”Kontraktil Koful” denir.Kontraktil koful canlıdaki fazla suyun dışarı atılımını sağlayarak hücrenin yani canlının osmotik basıncını regüle(düzenleme) eder.

Sentrozom ve Sentriol Nedir?

Posted on by cetinuser

Sentrozom ilkel bitkilerde(kırmızı algler hariç tüm alglerde,yosunlarda,eğreltiler ve birçok tek hücreli bitkilerde) ve hayvan hücrelerinde bulunan bir organeldir.Çiçekli bitkilerde sentrozom yoktur.Sentrozom hücre bölünmesinin başlangıcında yani interfaz safhasında görülür.

Sentrozomun yapısı incelendiğinde dairesel bir hat üzerinde yanyana dizili 3’lü(triplet) mikrotübüller görülür.3’lü yapıdaki bu mikrotübül yapılara ” SENTRİOL ” denir.Bu dairesel hat üzerinde 3’lü mikrotübüllerden 9 adet bulunur.9 adet triplet mikrotübülün oluşturduğu bu yapıyada ” SENTROZOM ” denir.Sentrozom yada sentrioller hücre bölünmesinde iğ ipliklerini oluşturur.

Nükleus ve Nükleolus(Çekirdek ve Çekirdekçik)

Posted on by cetinuser

Nükleus(çekirdek) hücrenin tüm yaşamsal faaliyetleri için olmazsa olmaz olan,kalıtsal materyali taşıyan,25-40 mikrometre boyutlarında,küremsi yada oval görünümde, hücrenin merkezi yönetim birimidir.Nükleus bakteri ve mavi-yeşil(Prokaryotlar) algler ve memeli eritrositleri haricinde tüm ökaryotik bitki ve hayvan hücrelerinde bulunan bir organeldir.
Çekirdeğin(Nükleus=nucleus)hücre içinde yeri sabit değildir.Genellikle hücre merkezine yakın konumda olabildiği gibi,kılcal damarlara yakın hücrelerdeki nükleus,kılcal damar tarafındaki hücre zarına yakın konumlanır.Nükleus hücrede yaygın olarak bir adettir.
Bazı hücrelerde birden fazla nükleusta bulunabilir.Örnek olarak insan karaciğer hücrelerinde 2 adet,çizgili kas dokusunda hücrelerin birleşmesi sebebiyle çok sayıda nükleus öbekleride bulunur.Nükleus sayısı hücrede oluşabilcek hastalık sebepleriylede artabilir.
Çekirdeğin(Nükleusun) yapısı(morfolojisi) incelendiğinde 4 önemli bölümden oluştuğu görülür.
1)Çekirdek zarı(Karyolemma=Nukleomembran)
2)Çekirdek Plazması(Karyoplazma=Nukleoplazma)
3)Çekirdekçik(Nukleolus)
4)Kromozomlar Devamını Oku →

Peroksizom Nedir?

Posted on by cetinuser

Hayvan ve bitki hücrelerinde bulunan,0,3-1,5 mikron çaplarında ,tek katlı bir zarla çevrili,küremsi yada oval vakuol benzeri organellere ”Peroksizom” adı verilir

.Peroksizomlarda bitki ve hayvan hücrelerinde herhangibir nedenle varolan toksik(zehirli) etkili maddeleri inaktive edip yok eden katalaz(=parçalayıcı) enzimleri taşır.Katalaz enzimlerine örnek olarak glikolat oksidaz,aminoasit oksidaz ve peroksidaz verilebilir.

Ribozomlar

Posted on by cetinuser

Ribozomlar viruslar hariç bakterilerde dahil olmak üzere tüm canlılarda bulunan,15-20 nanometre çapında küremsi yada oval şekilli oganellerdir.Ribozom hücredeki organeller arasında en küçük organeldir.Ribozomlar endoplazmik retikulum ile birlikte oluşturdukları kompleks ile (Granüllü Endoplazmik Retikulum=GER) protein sentezinin yapıldığı orgenellerdir.Protein sentezi endoplamik retikulum ve ribozomlarda gerçekleşir.Ribozomlar hücrede stoplazmada dağınık halde bulunabildikleri gibi endoplazmik retikulum üzerinde ve hücre zarına yapışık halde bulunurlar.

Ribozomlar

3 farklı ribozom tipi vardır;
1)rRNA(Ribozomal RNA 2)mRNA(Mesajcı RNA) 3)tRNA(Taşıyıcı RNA)

Ribozom tiplerinin görev ve özelliklerine protein sentezi makalesinde değineceğim.Bu sebeble ribozom tiplerini bilmek bu makalemizde yeterlidir.

Ribozomların kendine ait RNA ve proteinleri vardır.Ribozom iki alt birimden oluşur.Ribozomlar tek tek bulundukları gibi protein sentezi sırasında mRNA üzerine yan yana dizilerek zincir şeklindede görülürler.Protein sentezi sırasında zincir şeklinde dizilen ribozomlara ”Poliribozom” ,tek halde bulunan ribozoma ”monomer ribozom” adı verilir.Protein sentezi polizomlarda gerçekleştirilir.
Protein sentezinin ribozom ve endoplazmik retikulum organellerinde gerçekleştiğini söylemiştik.Bazı bilim otoriteleri stoplazmada bağımsız olarak bulunan ribozomların üretmiş olduğu proteinlerin hücrenin kendi hayatsal faaliyetleri için kullandığını,endoplazmik retikulum üzerinde bulunan ribozomların ürettiği proteinlerin ise hücre dışına salınacak olan proteinler olduğu görüşünü savunurlar.

Mitokondriler

Posted on by cetinuser

Mitokondri;Mavi-Yeşil Algler,bakteriler (Prokaryotlar) ve memelilerdeki alyuvarlar hariç tüm ökaryotik bitki ve hayvan hücrelerinde bulunan bir organeldir.Mitokondri oksijenli solunum yapan hücrelerde stoplazmada serbest halde bulunduğu gibi, 5 yada 6 tanesi yanyana dizilerek zincir şeklinde bulunabilir.Bu mitokondri zincirleri ve stoplazmada tekil olarak bulunan mitokondriler stolazmada stabilde halde durmaz ve stoplazma içinde yerdeğiştirirler.
Mitochondrium kelime anlamına bakarsak ‘Mitos=İplikçik’,’Chondros=tane,buğday’ anlamına geldiğini görürüz.0,2-5 mikron boyutlarındadır.Mitokondriler hücrenin enerji üretim merkezleridir.(ATP enerjisi üretilen organel)
Genel olarak bir hücrede bulunan mitokondri sayısı 8 taneden 2500′ e kadar olabilir.Mitokondrinin kendine ait DNA,RNA ve ribozomları vardır.DNA ve RNA bulunması mitokondrilerin bölünüp,çoğalabildiklerini gösterir.Fakat bu çoğalma kontrolsüz değildir.Hücredeki hayatsal faaliyetlerini idare eden nucleus’un(=Çekirdek)kontrolü altındadır.Yapılan çalışmalarda bilimadamları mitokondri genleri ile bakteri genlerinin benzerlik gösterdiklerini görmüş ve buna dayanarak mitokondrilerin evrimsel süreçte bakterilerden orjinlendiklerini ileri süren görüşler ileri sürmüşlerdir.Mitokondriler bulundukları tür ve doku çeşidine göre çok sayıda farklı mitokondriyal proteinlere sahiptir.Örnek olarak insanlarda kalp dokuda 615 tane farklı mitokondriyal protein tanımlanmıştır.
Mitokondrilerin morfolojisine(Yapısına) baktığımızda çift katlı bir zar ile çevrilmiş organel olduğunu görürüz.Genel olarak mitokonrilerde 3 farklı bölge göze çarpar.
1)Dış Zar(Dış Membran)
2)İç Zar(İç Membran)
3)İnterselüler Alan(İç ve Dış zar arasındaki alandır.=İnterselüler Membran)
İç zar mitokondri içine doğru çeşitli kıvrımlar yapar ve bu kıvrımlara ”Krista”(=Cristae) adı verilir.Kristalar mitokondri iç yüzey alanının artmasını sağlar.İç ve dış zar yapısı genel olarak hücre zarı makalesinde açıkladığımız gibidir.
Mitokondrinin içi stoplazmaya benzer yapıda bir sıvı ile doludur ve bu sıvıya ”Matrix” yada ”Mitokondriyal Sıvı” adı verilir.Matrix içinde hücrede enerji üretimi reaksiyonlarında kullanılan enzim,DNA,RNA ve ribozomlar bulunur.Mitokondrilerin kendi Dna’sının bulunması bölünüp,çoğalabildiklerini,RNA ve ribozomları bulunmasıda kendi protein sentezlerini yapabildiklerini gösterir.