Nükleik asitler 1868 yılında isviçreli bilimadamı Friedrich Miescher tarafından balık spermleri ve akvaryuvarlar üzerindeki çalışmaları sırasında keşfedilmiştir.F. Miescher çalışmaları sırasında akyuvar ve balık sperm hücrelerinin nükleuslarında(çekirdeklerinde) asidik özellikli bir takım yeni maddeler keşfetti.F.Miescher C,H,O,N ve P içeren ,yapı bakımından proteinlerden büyük bu maddelere nükleusta(çekirdekte) yer aldığı için ” Nükleik Asitler ” adını verdi.
Nükleik asitler tüm canlıların döllenmeden itibaren ilk hücre bölünmelerinden başlayıp canlının yaşamının sonuna kadar gelişen tüm canlılık olaylarının nasıl başlayıp,nasıl biteceğine dair bilginin yer aldığı ana moleküllerdir.Özetlersek Genetik bilginin depolandığı yerdir.
Nükleik asitlerin temel yapısal birimine ” Nükleotid ” denir.Bulundurdukları bazlara göre isim alırlar.Timin var ise Timin Nükleotid gibi.
Baz+Şeker+Baz–>Nükleotid
Nükleotid Birimi
Binlerce nükleotid biriminin şeker ve fosfat birimlerinin birbirine bağlanarak oluşturduğu uzun zincirler (polinükleotid) Nükleik asitleri oluşturur.
Nükleik Asit ZinciriNükletid biriminde 5 karbonlu bir şeker,azotlu organik bir baz ve bir fosfat grubu(Fosforik asit) yer alır.Beş karbonlu şekere ”Pentoz” olarak isimlendirilir.Şekerler ve fosfatlar temel omurga yapısıdır ve şekerin 1 nolu karbon atomuna bazlar bağlanarak yan tarafa uzanır.
Bazlar ise 5 adettir.Bunlar Adenin(adenine),Guanin(Guanine),Sitozin(Cytosine),Timin(Tymine),Urasil(Uracil)’dir.Bazların kısaltılımış yazılışları A,G,S,T,U şeklindedir.
Bazlar halka yapılarına göre ”Pürin” ve ”Pirimidin’ 2 olmak üzere iki gruba ayırlırlar.
Pürin grubunda çift heterosiklik halka var iken ,pirimidin grubunda tek heterosiklik halka bulunur.
Pürin Grubu
Pürin Bazlar;Adenin ve Gunanin,
Primidin Grubu
Pirimidin Bazlar;Sitozin,Timin ve urasildir.
Baz+Şeker –>Nükleozit denir ve bulunan baz adına göre isimlendirilir.Sitidin,Guanozin,Timidin,Uridin,Adenozin gibi.
Canlılarda iki çeşit nükleik asit vardır.
1)DNA(Deoksiribonükleik asit) 2)RNA(Ribonükleikasit)
DNA(DEOKSİRİBONÜKLEİKASİT):DNA iki nükleikasit zincirinin(Polinükleotid) karşılıklı gelerek bazlar ile biribirine bağlanmış haldedir.Karşılıklı olarak A-T,G-C bazları hidrojen bağları ile bağlanmasıyla dna’nın spiral sekil almasını sağlar.DNA ökaryot canlıların hücrelerinde nükleusta(çekirdekte),kromozomlarda,mitokondrilerde,kloroplastlarda ve çok az miktarda stoplazmada bulunur.DNA’nın yapısında bulunan bazlar ADENİN,GUANİN,SİTOZİN ve TİMİN ‘dir.Dna yapısındaki şeker ”Deoksiriboz” adını alır.
RNA(RİBONÜKLEİKASİT):RNA tek nükleikasit zincirinden(polinükleotid) oluşur.Rna’da bulunan şeker ”Riboz” adını alır.ADENİN,GUANİN,SİTOZİN ve URASİL bazlarına sahiptir.TİMİN rna zincirinde yoktur.Canlılarda hücre içerisinde nükleusta(çekirdekte),nükleolusta(çekirdekçikte),ribozomda ve bir miktar stoplazmada bulunur.
3 tip RNA vardır; 1)Ribozomal RNA(rRNA),2)Messenger(mesajcı) RNA ,3)T-RNA(Taşıyıcı RNA)
Tüm RNA çeşitleri nükleusta sentezlenir ve ardından stoplazmaya aktarılır.
